Yosakoi (よ さ こい) là một điệu nhảy mang phong cách độc đáo đến từ Nhật Bản. Yosakoi bắt nguồn từ thành phố Kochi vào năm 1954, và là một biến thể của Awa Odori – một điệu nhảy mùa hè truyền thống. Trong tiếng địa phương của tỉnh Tosa (tỉnh Kochi ngày nay), “Yosakoi” có nghĩa là “Đêm nay mời bạn đến.”

Ngày nay, điệu nhảy Yosakoi đã lan rộng khắp nhiều nơi của Nhật Bản bởi lẽ phong cách khiêu vũ tràn đầy năng lượng kết hợp các động tác múa truyền thống Nhật Bản cùng với âm nhạc hiện đại đã cuốn hút sự chú ý và tham gia của mọi người ở hầu hết mọi lứa tuổi.

Nguồn gốc của lễ hội Yosakoi

Yosakoi là một lễ hội khiêu vũ mùa hè hàng năm được tổ chức tại thành phố Kochi, Nhật Bản. Sự kiện đầy màu sắc và tràn đầy năng lượng này diễn ra từ ngày 9 đến ngày 12/8 hàng năm. Nơi quy tụ khoảng 20.000 vũ công từ 200 đội trong nước Nhật và trên toàn thế giới.

Lễ hội Yosakoi lần đầu tiên được tổ chức vào năm 1954 trên đảo Shikoku với ý nghĩa cải thiện sự giàu có và sức khỏe trong cộng đồng. Ban đầu, nó vẫn là một lễ hội địa phương, nhưng vào đầu những năm 90, Yosakoi bắt đầu trở thành lễ hội rộng khắp trên Nhật Bản.

Đến năm 2000, Yosakoi bắt đầu lan rộng hơn trên toàn cầu. Từ châu Á đến châu Âu, đến Bắc và Nam Mỹ, mọi người không chỉ bắt đầu tổ chức những lễ hội Yosakoi của riêng họ, mà nhiều đội Yosakoi đã được thành lập để thi đấu trong các cuộc thi khiêu vũ Yosakoi.

Yosakoi là một lễ kỷ niệm dành cho tất cả mọi người, không phân biệt giới tính, quốc tịch hay tuổi tác, thì mọi người đều có thể là một phần của lễ hội khiêu vũ ly kỳ này.

Các loại hình Yosakoi

1. Yosakoi seichou

• Là loại hình Yosakoi sử dụng bản nhạc gốc “Yosakoi Naruko Odori” với đạo cụ bắt buộc là Naruko. Trong loại hình này, một đội tuân thủ đội hình 4 hàng.

2. Yosakoi soran

• Là loại hình Yosakoi có xuất xứ từ Hokkaido – vùng nổi tiếng về nghề đánh bắt cá. Vì thế nên các động tác trong Yosakoi soran mô phỏng việc đánh cá như kéo lưới, thu lưới, gỡ cá ra khỏi lưới… Phong cách uyển chuyển, mạnh mẽ như thuyền đi trên biển, nương theo sóng, dựa vào mạn thuyền, đoàn kết một lòng kéo lưới. Các phương ngữ thường được hô kèm trong một bài soran có thể kể đến như: “dokkoisho”, “soran”…
• Biểu diễn soran đòi hỏi chú trọng về việc bố trí sắp xếp đội hình, kết hợp rất ăn ý. Một bài soran thông thường là biểu diễn tay không. Ngoài ra cũng có thể kết hợp sử dụng naruko, quạt, gõ trống nhưng chỉ để tạo điểm nhấn. Soran được biểu diễn trên nền nhạc truyền thống Soran-bushi, là một bài hò đánh cá của vùng Hokkaido – phía Bắc Nhật Bản.

Trang phục trong lễ hội

Các đội Yosakoi thường có những trang phục riêng của mình và được sử dụng trong suốt mùa biểu diễn. Happi và Yukata với nhiều màu sắc rực rỡ thu hút là trang phục thường được ưu tiên lựa chọn. Tuy nhiên, cho dù trang phục có dựa theo phong cách nào đi nữa, thông thường, tất cả thành viên của một đội múa Yosakoi đều mặc trang phục tương tự nhau.

Đạo cụ Yosakoi

Một trong những khía cạnh tạo nên nét đặc sắc cho điệu múa yosakoi là việc sử dụng Naruko – một vật dụng tạo âm thanh làm bằng gỗ được các vũ công cầm trong tay. Ban đầu, Naruko được các nông dân tỉnh Kochi sử dụng để dọa và đuổi chim chóc ra khỏi ruộng lúa. Naruko truyền thống thường được làm bằng gỗ màu đen hoặc vàng.

Theo sự phát triển của yosakoi, ngày nay các đội múa còn có thể thiết kế Naruko cho riêng mình tạo nên sự hài hòa và đặc trưng với phục trang của đội. Bên cạnh Naruko, các nhóm múa Yosakoi còn sử dụng rất nhiều đạo cụ khác như trống, cờ, quạt, lồng đèn…

Jikatasha – Phong cách nhảy độc đáo

Khi diễu hành Yosakoi, không thể nào thiếu được Jikatasha. Jikatasha là một xe di chuyển với tốc độ chậm phía trước đội múa, chuyên chở loa hoặc cả một ban nhạc sống trên xe để tạo không khi sôi động cùng với một số thành viên khác của đội ở trên xe. Mỗi đội sẽ có một cách trang trí rực rỡ và đặc biệt cho Jikatasha để thu hút sự chú ý và góp phần vào không khí rộn ràng vui nhộn của lễ hội.

Âm nhạc và bài hát chính thức

Âm nhạc trong Yosakoi ngày nay rất phong phú với những giai điệu từ nhẹ nhàng, uyển chuyển đến mạnh mẽ, hào hùng. Tùy theo lễ hội Yosakoi, các đội múa có thể sử dụng nhạc riêng của đội hoàn toàn nhưng phổ biến nhất vẫn là các bài hát được sáng tác và sử dụng một phần trong bài nhạc nền ‘Yosakoi Naruko Odori’, sáng tác bởi Takemasa Eisaku. Bài hát này đã được sáng tác ra dựa trên việc kết hợp từ ba bài hát: ‘Yosakoi-bushi’ (‘giai điệu yosakoi’), ‘Yocchore’ (bài hát dành cho trẻ em), và ‘Jinma-mo’ (một bài hát dân gian của tỉnh Kochi).

Vũ đạo Yosakoi

Vũ đạo trong Yosakoi rất đa dạng, các động tác không chỉ đơn giản dừng ở mức dễ học do mô phỏng các động tác sinh hoạt hàng ngày như việc đồng án, sản xuất mà dần dà là sự kết hợp giữa các hình thức âm nhạc và vũ điệu khác nhau. Do đó, trong Yosakoi luôn có sự nhịp nhàng, uyển chuyển nhưng không kém phần mạnh mẽ. Vì là điệu múa của tập thể, nên đồng đều là điều quan trọng nhất cần có dựa trên sự đoàn kết ăn ý giữa các thành viên với nhau.

Một số đặc điểm nổi bật ở lễ hội Yosakoi

Ngoài những thông tin trên, Yosakoi còn có một số đặc điểm nổi bật như sau:

1. Nụ cười

• Nụ cười chính là một đặc trưng quan trọng và nổi bật nhất của Yosakoi bởi vì tinh thần tươi vui, mạnh mẽ của điệu múa. Khi biểu diễn Yosakoi, vũ công chỉ đơn thuần là hòa mình vào điệu múa mà còn truyền tải sức sống, đam mê và nhiệt huyết thông qua những nụ cười rực rỡ. Trong những bức ảnh chụp Yosakoi, sẽ chẳng khó khăn gì để nhìn thấy và bắt được những nụ cười tươi rói của vũ công trong từng khoảnh khắc.

2. Vũ công

• Không có bất kì sự phân biệt nào dành cho vũ công ở Yosakoi cho dù là tuổi tác hay giới tính. Bất cứ ai cũng có thể tham gia Yosakoi từ những em nhi đồng cho đến những cụ già đầu tóc đang chuyển sang sắc trắng.

3. Hình thức biểu diễn

• Thông thường ở các lễ hội, có hai hình thức biểu diễn là sân khấu và diễu hành.
• Do số lượng giới hạn của một đội múa Yosakoi lên đến 150 người nên thông thường khi biểu diễn trên sân khấu, các đội sẽ chia thành hai hoặc ba đội hình, mỗi đội hình gồm 4 hàng trong khi diễu hành sẽ chỉ có 4 hàng dọc và biểu diễn trên đường phố.
• Do yêu cầu khi diễu hành, các bước chân đều phải tiến lên và không được có bước lùi nào nên Yosakoi cũng được biết đến như một điệu múa luôn hướng về phía trước.
• Lễ hội Yosakoi mang đến cho du khách cơ hội đặc biệt để hòa mình vào văn hóa Nhật Bản đồng thời chứng kiến sự phát triển của phong cách khiêu vũ truyền thống thành biểu hiện hiện đại. Với trang phục đầy màu sắc, âm nhạc sôi động, vũ đạo đa dạng và không khí lễ hội, Lễ hội Yosakoi sẽ để lại ấn tượng khó quên cho những người lần đầu tham dự cũng như người hâm mộ quay trở lại

Tham khảo: NhatbanAZ